Gitar Bu Zamana Kadar Nasıl Değişikliklerle Geldi ?

Gitarın kökeninin tam olarak nereye ne zamana ve nasıl dayandığı hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamaktadır. Bu konuda pekçok söylenti ve fikir bulunmaktadır. Hititlerde gitara benzer enstrümanlara ya da Asurlarda rastlamak mümkün. Avrupaya gelişinde ise İranlılar ve Arapların etkisi olduğunu görebiliriz. Arapların İspanyayı fethetmesi ile gitarın Avrupaya geçmesi olağan düşüncelerdendir. Gitarın atası olan enstrümanlar devamlı değişim gösterdiler ve hala değişim göstermekteler. Gitar bugünkü halini alana kadar devamlı değişime uğradı. 

      12. Yüzyılda Mağrip ve Latin gitarları görülür. İlk kez 14. Yüzyılda "Guitern" diye bir sazdan bahsedilir. 15. Yüzyılda gitar gelişerek lavtaya doğru ilerledi ve Mandola ya da Mondora adını aldı. Gitarın günümüzdeki ana çizgilerinin oluştuğu dönemde Latin gitarı "Vihuela" aldı ve Flemenk vihuelası Avrupa lavtasının kendisidir. Yani gitarın atasının lavta olduğunu söyleyebiliriz. Lavta günümüzde hala kullanılan bir enstrümandır. Ud'un daha hacimsiz gövdelisi, perdelisi ve gövdesine oranla daha uzun saplısıdır. 1500'lerin sonlarına doğru günümüzdeki gitarın doğuşuna dair önemli ipuçları verilir. Gitar artık iyice oluşmaya başlar. Eski gitarlarda 3 veya 4 teli de (unison) aynı ses biçiminde akort edilen çiftlerden oluşan dört telli bir gitardan bahsedilir. 

      En alt tel bazı zamanlarda bir oktavlık bir aralıkla akort edilirken, en üst tel çoğunlukla tektir. Böyle basit bir akortlama sisteminden sonra 16. yüzyılda beş telli gitarlar da görülmeye başlamıştır. 5 telli gitarların çıkması ile akortlama sistemi de günümüzdeki halini almaya başlamıştır. Bu gitarlar alttan üste doğru "mi-si-sol-re-la" şeklinde akortlanıyordu. Daha sonra üste 6. tel olarak bir "mi" teli daha eklendi ve günümüzdeki gitarların akortlanması alttan üste doğru "mi-si-sol-re-la-mi" şeklinde oldu. 6 telli gitarların kullanışına 18. yüzyılda başlandı. Günümüzde 7 telli gitarların da çaldığını görebiliriz bunlarda da mi'nin üstüne bir si daha getirilmiş halidir. Eski gitarların çoğunun gövdesi bugünün gitarlarına göre daha küçük ve kıvrımları daha azdı. Sırtı bombeli veya düzdü ve ses deliği bir parşömen veya ağaç işleme ile kaplanarak dekore edilmişti. Bu tip gitarın kırılgan olması, değişen modalar, metal tellerin kullanıma başlanması birçok enstrümanın yok olması ve değişimine neden olmuştur. Gitarlar günümüze kadar çok fazla değişim göstermiş çok fazla ilerlemiştir. Bu ilerlemeler sayesinde de yeni gitarlar bulunmuştue. Metal telin gitar yapımında kullanılmaya başlanması ile Akustik gitar, Elektro gitar, Elektro-Akustik bas gitar gibi gitarların bulunduğunu görüyoruz. İlk elektro gitar 1920 yılında bulunmuştur. Elektro gitar da kendi içinde çok değişiklikler yaşamıştır. Elektro gitarın bulunması ile gövde rezonans kutusu halinden çıkmış gitarla dinleyiciler arasına amplifikatör denen yükseltici girmiştir. İlk elektro gitar da günümüze çok gelişerek gelmiştir. İlk elektro gitarlar normal gitarlarda tel altına manyetik konulması ile elde edilmiştir. Daha sonra katı gövdeli gitarlar ortaya çıkmıştır. Bunun dünyada ilk örneği ise 1950 Fender Telecaster'dır. Gitarda dünyaya önemli şeyler katan Fender'in kurucusu Leo Fender daha sonra da 1951 yılında ilk bas gitarı olan Fender b-pass'ı buldu. Fender ile gitar köprü sisteminde büyük gelişmeler oldu. İlk tremolo sistemleri köprüden geçip köprüden bağımsız bir yaylı tremolo sistemine bağlanırdı. Bu sistemin yayı kasanın üstünde ayrıdır. 1954 yılında Fender'in Stratocaster'ı çıkarması ile artık köprü ve tremolo sistemi aynı parçada yer alır hale geldi. Yani teli köprünün kendine bağlamaya başladık ve köprüye bağlı yay sayesinde de köprü ve tremolo sistemi artık aynı parça üzerinde olmuş oldu. Bu pratik ve mantıklı uygulamada yay ise kasanın içinde kullanılmaya başlandı. Bu önemli bir buluştu. Daha sonra Floyd Rose tarafından tremolo sistemleri iyice genişletildi ayrıca akort sistemi kilidi bulundu. 

     Elektro gitarın bir başka değişim alanı gövde ve sap birleşimleri. Son derece pratik olan bolt-on dediğimiz vidalama ile birleşim bulundu. Daha sonra neck-thru denilen sap ağacının gövdenin en altına kadar indiği ve gövde yanaklarına kasadaki ağaçların birleştirilmesi ile yapılan gövde ve sapın aynı ağaç üzerinde olduğu bir sistem kullanılmaya başlandı. Şekilsel olarak düşündüğümüz zamanda çok değişimler yaşadı. Mesela ünlü alman gitar üreticisi Steinberger tarafından kafasız gitarlar üretildi ve bu da elektro gitarın imajı açısından önemli bir buluştu. Bu uygulamada üst eşikten teller geçirilir ve üst eşik kısmında sabitlenir. Alt eşik kısmında ise akort burguları bulunmaktadır. Zaman ilerledikçe kendi üstünde amplifikatör (yükselteç) olan gitarlar bulundu. Gibson kendi kendini akort eden gitar yaptı. Yani gitar devamlı ilerlemekte ve gelişmektedir. Tıpkı bir bilgisayar gibi devamlı yeni şeyler bulunuyor belki bir bilgisayar bir cep telefonu ya da otomobil piyasasındaki kadar hızlı bir ilerleme yok ama gitar için de devamlı ilerlediğini söyleyebiliriz. Bundan bir asır sonra gitar adına kim bilir daha ne gibi değişiklikler olacak ?