Mutasyon Nedir ?

   Mutasyon DNA veya RNA iplikleri üzerinde düzeltilemeyen hatalar sonucu meydana gelen gen değişikliğidir.Yani mutasyon canlı varlıklarda virüslerde,organizmalarda veya kromozom harici genetik elementlerindeki(ekstrakromozomal genetik elementlerdeki)nükleotit dizilişinde meydana gelen kalıcı olan ve düzeltilemeyen değişimlere denir.Mutasyona uğrayan canlılara "mutant"denir.

 Kalıtıma Göre Mutasyon Ayrımları 

   Mutasyonlar somatik ve germ hattı mutasyonları olmak üzere ikiye ayrılır.Somatik(bedensel)mutasyonlar kalıtsal değildir.Kuşaktan kuşağa aktarılmazlar.Germ hattı mutasyonları ise kalıtsaldır.Kuşaktan kuşağa aktarılırlar.Yani canlının vücut hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar sadece o canlıyı etkilerken,üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyonlar ise gelecek nesillere de aktarlmaktadır.

  Nedenlerine Göre Mutasyon Ayrımları

    Kendiliğinden mutasyonlar ve uyarılmış mutasyon olmak üzere ikiye ayrılır.Kendiliğinden mutasyonlar dış etkenler olmadan meydana gelen mutasyonlardır.Uyarılmış mutasyonlar ise mutajenler ya da radyasyon tarafından oluşturulan mutasyonlardır.

 Yararlı Ve Zararlı Mutasyon Nedir?   

  Yararlı mutasyonlar,canlının yaşama ve üreme şansını arttırırken;zararlı mutasyonlar tam aksine canlının yaşama ve üreme şansını azaltır.Ama şunu da unutmamak gerekir ki mutasyonlar tüm canlılar için aynı etkiyi göstermemektedir.Örneğin;bakteriler açısından mutasyon oldukça faydalıdır.Çünkü yayılıp üremesini arrttırıp devamlılığını sağlar.Fakat mutasyona uğramış bu bakteri,farklı bir canlı için ölüm sebebi olabilir.Mutasyona en iyi örneklerden biri de şu anda içinde buunduğumuz durumu açıklayan COVİD-19 yani mutasyona uğrayan koronavirüsüdür.

Canlılarda Mutasyona Neden Olan Faktörler 

! Yüksek sıcaklık.

! Radyasyon etkisi.

! Kimyasal maddeler ve ilaçlar.

! pH derecesi(asitlik-bazlık derecesi).

! Alkol,sigara,uyuşturucu gibi bağımlılık yapan maddeler.

! Hava ve su kirliliği.

! Ateşli hastalıklar.

! Besinlerdeki katkı maddeleri.

Bütün bu sebeplere "mutajen"denir. 

 Mutasyon Rastlantısal Mıdır ?

   Hayatta herşeyin bir açıklaması olduğu gibi rastlantısal(tesadüfü) olarak görülen mutasyonunda muhakkak ki bir gerçekliği ve bilimselliği vardır.Mutasyonların hangi bölgeyi ne şekilde etkilediğini oradaki canlılarda nasıl bir mutasyon olacağını önceden bilmek neredeyse olanaksızdır.Ama bu ilerleyen zamanlarda diğer canlılara nasıl ggeçeceğini ya da geçmeyeceğini,nasıl etkiler yaratıp yaratmayacağını bilmemizi engellemez.Bunun içinde bazı olayların ilk görüldüğü anlar rastlantısal gelse de sonra bilimin ışığı altında olayın temelinde yatan mantığa kavuşmamızı sağlayacaktır.Aslında rastlantısal olanlar mutasyonlar değil,mutasyona sebep olan etkenlerdir.Bir radyasyon dalgasının vücudunuza ne şiddette,ne açıda gireceğini ve vücudunuzdaki hangi hücreye hangi maddeye isabet edeceğini ve orada nasıl bir değişime sebep olacağını bilmemiz mümkün değildir.İşte tesadüfü dediğimiz yer tam da burasıdır.

 Mutasyon Örnekleri

1.Atlardaki overo geni

2.Kılsız köpekler

3.Orak hücre anemisi

 Herhangibir canlının mutasyona uğramış olması  o canlının değerini bitirmez ,önemli olan bakış açımızın mutasyona uğramamış olmasıdır.