Big Bang (Büyük Patlama) Nedir?
Evrenin nasıl oluştuğu insanlar için hep merak konusu olmuştur. Bunun için araştırmalar yapan insanların şimdiye kadar ki ortaya attığı en mantıklı teoriye gelin yakından bakalım.
Big Bang (Büyük Patlama) Nedir?
Evrenin başlangıcı teorisi olan big banga göre evren yaklaşık 13,8 milyar yıl önce aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan başlayarak genişlediğini öne sürer ayrıca en çok kabul görülen açıklamadır.
1920` li yıllarda Rus Kozmolog ve Matematikçi Alexander Friedmann ile Belçikalı Fizikçi Papaz Georges Lemaitre tarafından ilk defa ortaya atılmışdır. Georges Lemaitre ilk "ilk atom hipotezi" olarak adlandırıyor, fakat günümüze kadar bu isim "büyük patlama" olarak kalıyor.
İlk büyük patllama modeli Alexander Friedmann tarafından yapılmış, daha sonra George Gamow ve çalıştığı arkadaşların tarafından savunulmuş. Böylece ilk nüklosentez olayı eklenmek suretiyle geliştirmeler yapılarak sunulmuşdur.
1929`da Edwin Hubble nispi kırmızı kaymayı yani evrenin genişlemekde olduğunu keşfetdi. bu da eskiden galaksilerin birbirine daha yakın olası gerekdiğini açıklar.
1964`de Arno Allan Penzias ve Robert Wilson, samanyolundan gelen radyo görüntülerini araştırmayı amaçlayarak kozmik mikrodalga arka plan ışımasını keşfetdi. Bu da evren başlangıcında çok sıcak ve yoğun olduğu zaman yayılan radyasyon gibi bir kalıntıdır. Bunu evrenin her yerinde görebilirsiniz.
Teoriyi Kanıtlayan 4 Olay
1)Nispi Kırmızıya Kayma (Galaksilerin Kırmızıya Kayması);
Nispi kırmızıya kayma olayı evrenin genişlediğini söyler. Yani galaksiler arası mesafe zaman geçdikçe artmakta. Bu da eskiden evrenin bir nokta kadar olduğunu ve o noktadan itibaren genişlediğini, bu noktadan çıkan patlayamaya ise büyük patlama (big bang) olarak bilinir.
2)Kozmik Mikrodalga Arka Plan (Fon Işıması Veya Fon Radyasyonu);
Kozmik mikrodalga arka plan, evrenin en eski geçmişinden geldiği düşünülen bütün evreni dolduran elektromanyetik ışınmadır. Evrenin ilk dönemlerinde evren çok sıcakdı. Evren genişledikçe bu sıcaklık parıltıların arkasında kaldı. Big bang teorisi yalnızca bu parıltının var olaması gerektiğini değil, bununla birlikte mikrodalga spektromunun bir parçası olan mikrodalgalar olarak da görülmesi gerektiğini derpiş ediyor. Bu yörüngedeki dedektörler tarafından doğru bir şekilde ölçülen kozmik mikrodalga arka planıdır. Bu da bilm insanları tarafından büyük patlamanın en büyük kanıtı olarak kabul edimektedir.
3)Element Karışımı;
Evrenin sıcak olduğunu ve genişediğini öğrendik. İşde evren genişlerken soğudu ve elementler oluşdu.
Big bang teorisi erken kozmos da her bir elementin ne kadarnın oluşması gerekdiğini derpiş eder. Ve şuan uzak galaksileri ve eski yıldızlar araştırılır. Bunların doğru olduğu görlür.
Bu araştırmalarda genç yıldızlar araştırılmaz, çünkü henüz genç olan yıldızlar kendinden öceki yıldızlardan ögeler içermekdedir.
4)Sabit Durum Teorisi;
Big bangın ana alternetifi "sabit durum" teorisdir.
Bu teoriye göre kozmos zaman geçtikçe değişmez. Işığın evrende hareket etmesi uzun zaman alır. Gökyüzüne veya uzak galaksilere bakdığmızda aslında onların çok uzun zaman önceki hallerini görmekdeyiz. Galaksilerin o zamanki halleri ve şu anki haleri kesinlikle birbirlerinden farklıdır. Buda evreni değişdiğini kanıtlar.
Genişemekde olan evren "Geceleyin gökyüzü neden karanlık?" sorusuna da yanıt verebilmekdedir. 1826`da Heinrich Olbers yazmış olduğu bir makalede; eğer sonsuz sayıda yıldız varsa onlaran gelen ışığın geceleri gökyüzünü aydınlatmasını savunmaktadır. Böyle söylenince bizede mantıklı gelen bir cümle. Fakat genişleyen bir evrende yaşıyoruz. Yani kırmızıya kayma nedeniyle enerji kaybı olmakla beraber yıldızların belirli bir ömürleri vardır. Bu da gecelerin karanlık olmasının nedenidir.
Peki Evrenin Geleceği Nasıl?
Bilim insanları, eğer evren genişliyorsa kütlesine bağlı olarak evrenin geleceğini tahmin edilebileceğinin mükün olduğunu düşünmüşler. Ve tahmin etmişler. Ben iki yaygın gelecekden bahsedicem:
A)Büyük Çöküş;
Bu teoriye göre, eğer evren kritik bir kütlenin üzerine çıkrsa, büyük krizi gerçeleşeceğini öngörür. Evrenin sounda büyümeyi bırakacağını ve tekrarda sıkıştırılacağını söylüyor. Evren sıkışdıkçada sonra tekrar ısınmaya başlayacak. Bu teoriye göre, en sonda evrenin başlangıcı gibi büyük patlama gerçekleşicek ve tek parçacık haline gelecektir.Bu teori en yaygın teoridir. Bazıları ise evrenin tekrar patlayıp evrenin genişleyeceğini ve daralacağını ve sonsuza dek böyle devam edeceğini düşünürler.
B)Genişlemeye Devam;
Başka bir teori ise, evrenin kütlesinin çok küçülmesi durumunda, evren yine genişlemeye hatta soğumaya devam edicek. Sonunda ise donmuş, sanal bir boş evren haline gelicek.